سیستم اعلام حریق آدرس پذیر – انواع پروتکل های ارتباطی

انواع پروتکل های سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر

پروتکل ارتباطی سیتسم اعلام حریق چیست؟

اصطلاح “پروتکل” به نحوه ارتباطی که تجهیزات الکترونیکی با یکدیگر برقرار می کنند، اشاره می کند. پروتکل ها عموما  “باز”، “بسته” ، “دیجیتال” و “آنالوگ” نامیده می شوند. مهم این است که تفاوت هر یک از این معانی را در مقایسه با انواع مختلف سیستم اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند تشخیص دهید.

پروتکل های تجهیزات ساختمانی

با توسعه روز افزون محصولات الکترونیکی که نیاز به ارتباط با یکدیگر دارند. به ویژه محصولاتی که برای استفاده در ساختمان های مدرن هوشمند استفاده می شوند. سیستم ها نیازمند پروتکل های ارتباطی هستند که در به صورت استاندارد شده در آمده است و توسط تمامی سازندگان و یا کل صنایع به صورت یکپارچه ارائه می گردد. به عنوان مثال سیستم هایی هستند که برای فعال کردن تعداد زیادی مصرف کننده مانند لامپ ها، به جای کابل کشی فراوان فقط از یک مدار استفاده می کنند و با استفاده از پروتکل هایی مانند “LonWorks” و “EIB” تمامی مصرف کننده ها را کنترل می کنند. در ادامه با پروتکل های سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و همچنین مزایا و معایب آنها آشنا خواهیم شد.

پروتکل در استاندارد BS EN54-13

اجزای تشکیل دهنده یک سیستم اعلام حریق برای اهداف خاصی طراحی شده اند. تنها زمانی که تمام اجزای سیستم با هم متصل باشند و ارتباط برقرار کنند به شیوه مورد نظر عمل می کنند. سیستم مرکزی نام برده در این استاندارد به اسم CIE یا Control and Indicating Equipment نقطه کانونی این سیستم می باشد که تمامی تجهیزات باید به صورت موثر با آن ارتباط برقرار کنند. این ارتباط فقط پروتکل های ارتباطی را شامل نمی شود بلکه باید جنبه های دیگر مانند الزامات تامین برق و ویژگی های انتقال دیتا نیز باید در نظر گرفته شود.

پروتکل های سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر از مجموعه ای از تجهیزات تشکیل شده اند. مانند آشکارسازهای دود، آشکارسازهای گرما، شستی های اعلام حریق، تجهیزات اعلام خطر دیداری و شنیداری و همچنین ماژول های ارتباطی. تمامی این تجهیزات از طریق یک کابل به صورت یک لوپ رفت و برگشت به هم متصل می باشند.

هر تجهیز به صورت پیوسته وضعیت خود را به شکل یک دیتا از طریق پروتکل های مربوطه به سیستم مرکزی ارسال می کند. در دنیا پروتکل های مختلفی برای ارتباط تجهیزات با سیستم مرکزی وجود دارد. هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود می باشند.

برخی از سازندگان هم کنترل پنل و هم تجهیزات اعلام حریق را تولید می کنند. این شرکت ها نیازی به مشخص کردن نحوه کار پروتکل خود را ندارند زیرا تمام المان های مورد نیاز را ارائه می دهند. همچنین انتظار می رود که تجهیزات تولید شده توسط سازندگان دیگر با سیستم آنها سازگار نباشد. به همین دلیل این پروتکل ها را “بسته” می نامند. از این نوع پروتکل ها میتوان به سری های Cerberus PRO و Sinteso شرکت SIEMENS BT اشاره کرد.

برخی دیگر از تولید کنندگان هیچ کنترل پنل مرکزی را تولید را نمی کنند. آنها با ایجاد مشارکت با تولید کنندگان مستقل کنترل پنل و در برخی موارد شرکت هایی که تجهیزات ویژه ای مانند سیستم آشکارسازهای مکنده دود را تولید می کند کار می کنند. این سازندگان اطلاعات و مشخصات فنی پروتکل های ارتباطی تجهیزات خود را در اختیار سازندگان مستقل کنترل پنل قرار می دهند تا کارت لوپ های سازگار با آن تجهیزات برای کنترل پنل ساخته شود. به همین دلیل این پروتکل ها را “باز” می نامند. از این نوع پروتکل ها میتوان به سری Discovery و XP95 شرکت Apollo اشاره کرد.

پروتکل بسته

تجهیزات با پروتکل بسته سیستم اعلام حریق هیچ سازگاری با تجهیزات تولید شده توسط سازندگان با سیستم های دیگر ندارند. در واقع زمانی که یک سیستم  با پروتکل بسته را انتخاب می کنید فقط یک انتخاب برای تامین وجود دارد.

سازندگان تجهیزات آدرس پذیر با استفاده از پروتکل های بسته ادعا می کنند که تمام تجهیزات خود از قبیل آشکارسازها، کنترل پنل مرکزی، شصتی ها، ماژول های ارتباطی و آشکار ساز های خاص مانند آشکارساز دودی خطی بیم به صورت هماهنگ و یکپارچه با یکدیگر کار می کنند. به این دلیل که تمامی آنها توسط یک شرکت طراحی و ساخته شده اند و ادعا می شود که این هماهنگی به خوبی در حالتی که تجهیزات و کنترل پنل مرکزی از دو سازنده متفاوت باشند وجود ندارد.

مزایا

• هر تجهیز، ازجمله سیستم مرکزی توسط یک تولید کننده ارایه می شود. بنابراین از سازگاری کامل بین سیستم و تجهیزات می توان اطمینان حاصل کرد.
• هنگامی که یک تجهیز به روز می شود در کنار بقیه محصول تولید کننده مورد آزمایش قرار می گیرد. با این کار از سازگاری سیستم با تجهیز، قبل از عرضه به بازار اطمینان حاصل می شود.
• خطای سیستمی غیر مجاز کاهش می یابد. به این دلیل که دسترسی به سیستم برای شرکت های تولید کننده سیستم اعلام حریق محدود شده است.

معایب

• به عنوان یک کارفرما شما به طور کامل به یک تولید کننده وابسته هستید. احتمالا بدون رقابت مستقیم تولید کننده یا تامین کننده واسط به خود اجازه می دهد تا هزینه های فوق العاده ای را برای این سرویس ها درخواست نماید.
• انتخاب شما به یک تولید کننده محدود می شود. برای ارتقاء سیستم محدود به تکنولوژی سازنده سیستم اعلام حریق هستید.

پروتکل باز

به طور کلی سیستم ها با پروتکل باز اجازه می دهند تجهیزات و سیستم مرکزی توسط سازندگان متفاوت ساخته شوند. در نتیجه انتخاب های بیشتری برای تامین و نصب و راه اندازی برای مشتری وجود دارد.

سازندگان تجهیزات سیستم با پروتکل باز ادعا می کنند که سیستم های متفاوت با تجهیزات آنها به خوبی ارتباط برقرار می کنند. دقیقا مانند ماشین McLaren که با موتور بنز کار می کند. در حقیقت حتی ممکن است مزایایی هم در این کار باشد. به عنوان مثال تولید کنندگان فقط بر روی ارتقای تجهیزات خود تمرکز کنند. مثال دیگر در زمینه سیستم های اعلام حریق کنترل پنل Solution F1 شرکت NSC Sicherheitstechnik می باشد که در این سیستم با انتخاب کارت ماژول لوپ های متفاوت می توانید تجهیزات آدرس پذیر برند Hochiki یا Apollo را به آن متصل کنید.

مزایا

• وجود منابع متنوع برای تامین و نصب و راه اندازی سیستم اعلام حریق

معایب

• زمانی که یک سازنده سیستم اعلام حریق، پروتکل خود را به روز می کند هیچ ضمانتی برای سازگاری پروتکل با تجهیزات از سازندگان دیگر وجود ندارد. 
• تلاش برای بررسی و حل مشکلات ناشی از ناسازگاری می تواند از نظر مالی و زمانی هزینه بر باشد.

زمانی که از سیستم اعلام حریق آدرس پذیر با پروتکل باز استفاده می کنید باید به این نکته توجه داشته باشید که سازنده تجهیزات وقتی یک المان جدید به محصولات خود اضافه می کنند، سازنده کنترل پنل نیز باید پروتکل به روز شده را دریافت و سیستم خود را به روز نماید تا بتوانید از محصول جدید در پروژه های خود استفاده کنید. به همین دلیل در زمان خرید سیستم و تجهیزات حتما باید از طرف سازنده سیستم، سازگاری کلیه تجهیزات مورد بررسی قرار بگیرد.

خدمات پس از فروش

خدمات پس از فروش یک سیستم اعلام حریق با پروتکل بسته مانند خرید قطعات یدکی، سرویس های تعمیر نگهداری، ارتقا و به روز رسانی فقط وابسته به یک تولید کننده می باشد. این در حالی است که تولید کنندگان تجهیزات با پروتکل های باز می توانند آزادانه یک شرکت متفاوت را برای سرویس دادن یا عرضه تجهیزات مختلف ارتقا دهند.

سوالی که باید از خود قبل از خریداری و نصب سیستم اعلام حریق آدرس پذیر بپرسید این است که ” بهترین گزینه برای پروژه شما، با توجه به طول عمر دستگاه سیستم مرکزی چیست؟”

پروتکل های آدرس پذیر آنالوگ و دیجیتال

پروتکل های آدرس پذیر آنالوگ

اصلاح “آنالوگ” برای توصیف یک سیگنال استفاده می شود که به صورت پیوسته در سیستم اعلام حریق انتقال می یابد.(مانند شکل 1)

شکل 1

سیگنال هایی که پدیده هایی مانند افزایش دود یا حرارت را ثبت میکنند، در اصل آنالوگ اندازه گیری می گردند. به عنوان مثال یک آشکار ساز حرارت، افزایش ناگهانی دما را از یک نقطه شروع معمول مانند 20-21 درجه سانتی گراد تا سطح هشدار 58 درجه اندازه گیری می کند. هر نقطه از سیگنال مقدار مشخصی از میزان Analogue Value را نشان می دهد. با این حال بزرگترین مشکل انتقال سیگنال به صورت آنالوگ این است که ممکن است اعوجاجی در سیگنال به دلیل تداخل امواج مغناطیسی یا نویز صورت پذیرد. 

نحوه کار پروتکل ESP سیستم اعلام حریق آدرس پذیر تجهیزات شرکت HOCHIKI

پروتکل های آدرس پذیر دیجیتال

در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر اصطلاح “دیجیتال” یک سیگنال از مجموعه ای از صفر ها و یک ها را تشکیل میدهد که به صورت یک پیام باینری در می آید. شکل 2 دمای 20-21 درجه را که در شکل یک به نمایش درآمده است را به صورت دیجیتال نشان می دهد.

شکل 2

تغییرات دمایی به صورت فرمت دیجیتال و باینری بیان می شود. به عنوان مثال 30 درجه سانتی گراد به شکل 11110 از طریق آشکار ساز حرارت انتقال می یابد. به عنوان مثال  آشکارساز های سیستم اعلام حریق برند آپولو همیشه از پروتکل دیجیتال استفاده کرده اند.

جمع بندی

به طور کلی مزایا و معایب متعددی برای پروتکل باز و بسته سیستم اعلام حریق وجود دارد و شما نیاز به ارزیابی طیف وسیعی از معیارهایی مانند سازگاری، مناسب بودن، هزینه نصب، هزینه های تعمیر و نگهداری، سطح خدمات و کلا تمام هزینه های مربوط به طول عمر کاری سیستم دارید.